sobota, 20 marca 2010

Trochę historii

   W 1879r. Rybienko Stare, gdzie stoi pałac, oraz tereny położone po drugiej stronie Bugu zakupił Edmund Skarżyński z Popowa dla swojego syna Konstantego. W pałacu spotykała się elita warszawska, a po remoncie w 1922r. pałac rozkwitł na nowo po wizycie armii czerwonej. Edmund II Skarżyński w 1928r. zorganizował na drugim brzegu rzeki w Rybienku Leśnym  międzynarodowy zlot harcerek zwany Jamboree. W odwiedziny przybył prezydent Mościcki z żoną jako protektorzy i przyjaciele harcerstwa. W tym właśnie czasie powstał pomysł na rozparcelowanie gruntów, a taki zjazd był najlepszą reklamą.

    W 1930r. Teodor Bursche[1] sporządził plan parcelacyjny opierając się na idei miasta-ogrodu, a raczej w tym przypadku letniska-ogrodu, Ebenezera Howarda.

Obszar o łącznej powierzchni 82,2 ha podzielono na 262 działki przeznaczonych pod zabudowę letniskową. Cały teren został wytyczony celem prawidłowego przeprowadzenia dróg, urządzenia wodociągów i kanalizacji. Projekt osiedla zakładał duże powierzchnie parceli, co miało zapobiec nadmiernemu wycinaniu istniejącego drzewostanu w trakcie zabudowywania działek. Obszar ograniczony był od zachodu rzeką, a od północy linią kolejową. Plan podzielony był na dwie części spięte główną aleją. Jedna część ukształtowana promieniście zwrócona ku rzece, była realizowana jako pierwsza. W niej właśnie zlokalizowane były główne funkcje letniska t.j.: szkoła, kościół, pensjonaty, korty tenisowe, dancing, park i plaża. Druga część była podzielona w układzie szachownicowym, gdzie najważniejszym punktem była aleja prowadząca przez całe założenie, oraz plac targowy znajdujący się przy lesie. W 1934r. założono „Stowarzyszenie miłośników osiedla letniskowego Rybienko Leśne” co gwarantowało prawidłowy rozwój gospodarczy, zdrowotny i ogólno-kulturalny letniska.[2] Do wiosny 1939r. Wybudowano około 65 domów co stanowiło ¼ parcelacji. W śród nich znakomite wille, rezydencje, pensjonaty i kościół. Największą atrakcją był oczywiście (ledwo naruszony) las i przede wszystkim rzeka – kąpielisko, wypoczynek, sport, oraz miejsce pracy. Wiosenny przybór wód oczyszczał plaże. Przygotowywano się do sezonu letniego, wytyczając i ogradzając grubymi linami kąpielisko. Cumowano kajaki i łodzie, ustawiano przebieralnie. Po rzece pływały statki pasażerskie. Wstęp na plaże był płatny, wieczorami odbywały się dancingi. W soboty po południu i w niedziele rano odbywał się tu jakby pokaz motoryzacyjny, elita przyjeżdżała limuzynami i kabrioletami. W każdą niedzielę na specjalnym parkurze odbywały się pokazy hippiczne.

    Po  wybuchu II wojny światowej i przez długi czas jej trwania obraz oraz życie letniska bardzo się zmieniło .

„Unicestwienie charakteru tej miejscowości zostało dokładnie zaplanowane i miało wyraźny kontekst polityczny. Przedwojenne letnisko było gniazdem i symbolem znienawidzonej przez władzę ludową sanacji .Nie pozwolono na ponowne otwarcie pensjonatów, kawiarni, uruchomienie kortów tenisowych, spalono kasyno. Zmieniono nawet przy pomocy kosztownych zabiegów inżynierskich główny nurt rzeki, tak aby silny prąd podmywał plaże, tworząc przy nich głębie i wiry.”[3]

Te zabiegi spowodowały iż dalszy rozwój, lub chociaż próba powrotu do dawnej świetności raz na zawsze została przekreślona.

W 1961r. Rybienko Leśne zostaje włączone do granic Wyszkowa.



[1] H. Gaszewski, „Okruchy wspomnień-Rybienko Leśne”, na prawach rękopisu

[2] Statut Stowarzyszenia miłośników osiedla letniskowego Rybienko Leśne, Warszawa 1934r.

[3] Stanisław Grzybowski „Nadzieja z tamtych lat”, Warszawa 1990r.

2 komentarze:

  1. rewelacyjne rzeczy. Posiadam odpis z aktu notarialnego zakupu działek przez P. gen. Narbutta Łuczyńskiego i Kazimierę-Stanisławę BURSZE oraz zdjecia domu P. Bursze, choć trochę zmienionego przez kolejnych własćicieli nieruchomości.
    pozdr.

    OdpowiedzUsuń
  2. Och, wspaniale, bardzo interesują mnie tego typu dokumenty, jest szansa na wysłanie skanów na maila? malgokwiat@gmail.com , pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń